پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت مادهای است که هنگام تزریق باعث بهبود بافتهای بدن میشود. محققان PRP را با جداسازی پلاسما از خون و تغلیظ آن تولید کردهاند. بسیاری از ورزشکاران از پی آر پی برای بهبود آسیبها استفاده میکنند. پلاکتها بخشی از خون هستند که به بدن شما اجازه لخته شدن خون را میدهند. پلاسمای غنی از پلاکت با چرخاندن خون در سانتریفیوژ تولید میشود. PRP برای درمان بیماریهایی مانند آرتروز زانو، آسیبهای ورزشی و ریزش مو کاربرد دارد.
پی آر پی یا پلاسما غنی شده با پلاکت چیست؟
تزریق پی آر پی به بافتهای آسیبدیده، بدن شما را برای رشد سلولهای جدید و سالم تحریک میکند و باعث بهبودی آن میشود. از آنجایی که فاکتورهای رشد بافتی در تزریقهای رشد آمادهشده متمرکزتر هستند، محققان فکر میکنند که بافتهای بدن ممکن است سریعتر بهبود یابند.
اهداف تزریق پی آر پی چیست؟
انواع مختلف محصولات پی آر پی معمولاً به صورت تزریقی برای التیام و ترمیم آسیبها تزریق میشوند. وظیفه پلاکتها در بدن کمک به لخته شدن خون در هنگام آسیب است. سیتوکینها و فاکتورهای رشد موجود در پلاکتها میتوانند به ترمیم آسیبها و و بهبود آنها کمک کنند.
محققان در حال آزمایش تزریق پی آر پی را در کاربردهای مختلف بررسی کردهاند. نمونههایی از آن عبارتند از:
ریزش مو
پزشکان برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو، پی آر پی را به پوست سر تزریق میکنند. بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، تزریق پی آر پی در درمان آلوپسی آندروژنیک، که به عنوان طاسی با الگوی مردانه نیز شناخته میشود، مؤثر است.
پی آر پی صورت
PRP صورت برای افرادی مناسب است که دارای چین و چروک ، آسیبهای ناشی از نور خورشید یا اسکار هستند. با قرار دادن مجدد پی آر پی در پوست ، تکثیر سلولی تحریک میشود که منجر به افزایش تولید الاستین و کلاژن میشود. در نتیجه پوست سفتتر، پرتر و صافتر به نظر میرسد.
پی آر پی مچ پا
تاندونها نوارهای بافتی سفت و ضخیمی هستند که ماهیچه را به استخوان متصل میکنند. تاندونها معمولاً پس از آسیب دیر بهبود مییابند. پزشکان از تزریق پی آر پی برای درمان مشکلات مزمن تاندون، مانند آرنج تنیس بازان، تاندونیت آشیل در مچ پا و درد تاندون کشکک زانو استفاده کردهاند.
صدمات حاد
پزشکان از تزریق پی آر پی برای درمان آسیبهای حاد ورزشی، مانند کشیده شدن عضلات همسترینگ یا رگ به رگ شدن زانو استفاده کردهاند.
ترمیم بعد از جراحی
گاهی پزشکان پس از جراحی از تزریق پی آر پی برای ترمیم تاندون پاره شده (مانند تاندون روتاتور کاف درشانه) یا رباطها (مانند رباط صلیبی قدامی) استفاده میکنند.
پی آر پی زانو
تزریق پی آر پی در زانو ممکن است به افراد مبتلا به آرتروز کمک کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که تزریق PRP برای درمان آرتروز مؤثرتر از تزریق اسید هیالورونیک (یک درمان سنتی) است. با این حال، کارآزمایی یک گروه کوچک متشکل از ۱۶۰ نفر بود، بنابراین آزمایشهای بزرگتری برای نتیجهگیری لازم است.
توجه به این نکته مهم است که هیچ یک از این کاربردها به طور قطعی برای ارائه نتایج ثابت نشده است.
آماده شدن برای تزریق PRP
مراحل کمی برای آماده شدن برای تزریق پی آر پی وجود دارد. این مراحل به نحوه دریافت آن بستگی دارد. PRP را میتوان به روشهای مختلف تزریق کرد. به عنوان مثال، گاهی اوقات یک محلول بیحسکننده موضعی لیدوکائین قبل از تزریق روی پوست سر شما اعمال میشود. در این صورت ممکن است لازم باشد زودتر برای درمان به مطب مراجعه کنید. در موارد دیگر، برای کاهش هر گونه ناراحتی، یک بیحسکننده موضعی با پی آر پی مخلوط میشود. گاهی اوقات، پزشک ممکن است PRP را در حین جراحی تزریق یا اعمال کند. در این مورد، نکات آمادگی برای تزریق پی آر پی شامل پیروی از توصیههای جراح قبل از عمل است.
فرآیند تزریق پی آر پی چیست ؟
در اینجا آنچه باید از یک فرآیند معمولی تزریق PRP انتظار داشت آمده است:
1- نمونه خون شما گرفته میشود. مقدار نمونه بستگی به محل تزریق PRP دارد. به عنوان مثال، مقدار خونی که برای تزریق به پوست سر ۲۰ میلی لیتر است. این مقدار کمی بزرگتر از یک قاشق چایخوری است.
2- خون در یک سانتریفیوژ قرار میگیرد. این دستگاه خیلی سریع به اطراف میچرخد و باعث جدا شدن اجزای خون میشود. فرآیند جداسازی حدود ۱۵ دقیقه طول میکشد.
3- یک تکنسین پلاسمای جدا شده را میگیرد و آن را برای تزریق به ناحیه آسیب دیده آماده میکند.
پزشکان اغلب از تصویربرداری مانند اولتراسوند برای مشخص کردن نواحی خاص برای تزریق مانند تاندون استفاده میکنند. سپس پزشک شما PRP را به ناحیه آسیب دیده تزریق میکند.
عوارض جانبی تزریق پلاسمای خون
پی آر پی معمولاً عوارض جانبی عمدهای ندارد. اما از آنجایی که شامل گرفتن نمونه خون است، طبق توصیه پزشک قبل از انجام عمل برای جلوگیری از سرگیجه باید غذا میل کرده باشید. پس از تزریق، نباید ناحیه تحت درمان را به مدت ۴۸ ساعت بشویید. ممکن است در ناحیه تحت درمان احساس درد و کبودی داشته باشید. اگر درد شما شدید است به پزشک خود اطلاع دهید. از آنجایی که شما با خون خود تحت درمان هستید، خطر واکنش آلرژیک نسبتاً کم است. عوارضی که ممکن است داشته باشید عبارتند از:
- خونریزی
- بافت آسیب دیده
- آسیب عصبی
- عفونت
چه کسانی نباید پی آر پی کنند؟
در صورت داشتن موارد زیر نباید تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت انجام دهید:
- عملکرد غیر طبیعی پلاکت یا تعداد پلاکت کم
- کم خونی
- سرطان
- عفونت
در این موارد انجام پی آر پی فقط با دستور پزشک امکانپذیر است.
دوره نقاهت تزریق پی آر پی چقدر است؟
هنگامی که PRP پس از آسیب تزریق میشود، پزشک برای بهبود آسیبها به شما توصیه میکند که استراحت کنید. با این حال، این توصیهها بیشتر مربوط به آسیب و کمتر مربوط به تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت است است. اکثر افراد میتوانند پس از تزریق پی آر پی به فعالیتهای روزانه خود ادامه دهند. از آنجایی که تزریق PRP برای بهبود یا رشد در نظر گرفته شده است، ممکن است بعد از تزریق فوراً متوجه نتایج آن نشوید. با این حال، در چند هفته یا چند ماه، این ناحیه سریعاً بهبود مییابد یا موهای بیشتری نسبت به قبل از تزریق پی آر پی ممکن است در ناحیه تحت درمان رشد کند.
هزینه تزریق پلاسما غنی شده با پلاکت
تزریق PRP ممکن است تحت پوشش بیمه درمانی شما نباشد، بنابراین جزئیات طرح خود را بررسی کنید. اگر پلاسمای خون را به دلایل زیبایی دریافت میکنید – به عنوان مثال، تزریق PRP برای ریزش مو – احتمالا بیمه شما آن را پوشش نمیدهد. هزینه درمان میتواند براساس تخصص پزشک ، جلسات آن و کلینیکی که این تزریق را انجام میدهد متفاوت باشد.
نشان داده شده است که PRP ایمن است زیرا از خون خود بیمار گرفته شده است. بنابراین نمیتواند سرطان زا باشد یا خطر مرگ یا خطر انتقال بیماری داشته باشد.
به طور کلی، تزریق PRP دردناک نیست. با این حال، ناراحتی بستگی به ناحیه تحت درمان دارد. تزریقهایی که در مفاصل اعمال میشود ناراحتی جزئی دارند. در برخی موارد نادر، ممکن است کمی ناراحتی و درد بعد از تزریق وجود داشته باشد که بیش از چند روز طول نمیکشد.
میزان موفقیت بستگی به شرایط تحت درمان دارد. در یک مطالعه، بیماران از درمان پی ار پی برای ریزش مو بسیار راضی بودند اما فواید تزریق PRP برای مشکلات مچ پا، زانو و تاندون آشیل جای بررسی دارد.
تزریق پی آر پی دائمی نیست و مدت اثربخشی آنها میتواند متفاوت باشد. برخی از درمانهای PRP تا دو سال طول میکشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا 9 ماه ماندگاری داشته باشد.